Quá trình mua bán công ty không chỉ đòi hỏi sự cẩn trọng trong các khía cạnh kinh doanh mà còn yêu cầu hiểu biết sâu rộng về pháp luật. Trong bối cảnh kinh tế phát triển nhanh chóng tại Việt Nam, việc mua bán công ty là một quá trình phức tạp đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và sự hiểu biết sâu sắc về các vấn đề pháp lý và các vấn đề liên quan. Bài viết Những Điều Cần Biết Trước Khi Bắt đầu Quá Trình Mua Bán Công Ty dưới đây sẽ giúp người đọc hiểu hơn về những điều cần biết trước khi bắt đầu quá trình mua bán công ty tại Việt Nam.
Quá trình mua bán công ty là gì?
Pháp luật hiện nay ở Việt Nam không đặt ra định nghĩa chính thức cho thuật ngữ “M&A”. Tuy nhiên, theo định nghĩa phổ biến trên thế giới, “M&A” là viết tắt của hai từ tiếng Anh: “Mergers” (Sáp nhập) và “Acquisitions” (Mua lại). “M&A” có thể được hiểu là phương pháp để giành quyền kiểm soát một công ty hoặc doanh nghiệp thông qua các hoạt động sáp nhập và mua lại.
Về pháp lý tại Việt Nam, cụ thể là Điều 201 của Luật Doanh nghiệp 2020 và Điều 29.2 của Luật Cạnh tranh 2018 thì sáp nhập doanh nghiệp xảy ra khi một hoặc nhiều công ty chuyển giao tài sản, quyền, nghĩa vụ, và lợi ích hợp pháp của mình sang một công ty khác. Bên cạnh đó, theo Điều 29 Luật Cạnh tranh 2018 thì mua lại công ty hoặc doanh nghiệp có thể hiểu là công ty thực hiện mua lại một ngành, nghề, hoặc một phần hoặc toàn bộ cổ phần, tài sản của một công ty khác với mục đích kiểm soát và chi phối công ty.
Mặt lợi ích của quá trình sáp nhập và mua lại bao gồm việc mở rộng quy mô kinh doanh, tăng cường nguồn lực như nhân sự, thị trường, chi nhánh, nguồn vốn, đồng thời giảm bớt rủi ro và chi phí sản xuất, quản lý, và nhân sự thông qua việc chia sẻ tài nguyên giữa hai công ty tham gia vào quá trình này.
Những điều cần trước khi bắt đầu quá trình mua bán công ty
- Tìm hiểu về công ty muốn mua/bán
Trước khi bước vào quá trình mua bán công ty, doanh nghiệp cần dành thời gian nghiên cứu kỹ về công ty mà doanh nghiệp muốn mua hoặc bán. Điều này bao gồm việc đánh giá về tài chính, lịch sử kinh doanh, cơ cấu tổ chức và mối quan hệ với đối tác. Điều này giúp bên mua/bán định rõ giá trị thực sự của công ty và đảm bảo rằng quyết định mua bán của doanh nghiệp là đúng đắn.
- Xác định giá trị công ty
Việc xác định giá trị công ty là một phần quan trọng trong quá trình mua bán. Cần có sự đánh giá đầy đủ về tài chính, cũng như các yếu tố khác như thị trường, ngành công nghiệp và triển vọng tương lai. Điều này giúp đảm bảo rằng giá trị được đưa ra là công bằng và dựa trên các cơ sở rõ ràng.
- Báo cáo tài chính
Trước khi bước vào quá trình mua bán công ty, việc xem xét kỹ lưỡng các báo cáo tài chính và bản khai thuế trong khoảng thời gian 3-5 năm trước đó là bước quan trọng. Rà soát cẩn trọng dữ liệu tài chính giúp bên mua lại đánh giá đúng tình trạng tài chính hiện tại, đồng thời nhận biết các xu hướng tài chính tiềm ẩn và dự báo tương lai của công ty mục tiêu. Điều này là quan trọng để đảm bảo rằng quyết định mua lại được đưa ra trên cơ sở thông tin chính xác và chiến lược.
- Đội ngũ nhân viên
Đội ngũ nhân viên chủ chốt đóng vai trò quyết định trong sự thành công của mọi doanh nghiệp. Việc khảo sát cẩn thận về đội ngũ này là bước cần thiết để đánh giá chất lượng và dự báo hướng phát triển của doanh nghiệp sau giao dịch mua bán. Sự đánh giá về trình độ chuyên môn, khả năng làm việc đồng đội, và hướng phát triển cá nhân của nhân viên giúp bên mua lại đảm bảo rằng họ sẽ kế thừa một đội ngũ chất lượng và sẵn sàng đối mặt với thách thức của thị trường.
- Khách hàng
Mục đích chính của việc mua lại một công ty khác là mở rộng tầm ảnh hưởng và phát triển ở thị trường mới. Để đảm bảo sự thành công trong việc giữ chân và phát triển lượng khách hàng sau giao dịch, việc nắm bắt thông tin về lượng khách hàng hiện tại, mối quan hệ hợp tác và lợi nhuận là không thể thiếu. Những thông tin này giúp bên mua lại xây dựng nền tảng vững chắc cho chiến lược tiếp thị và dịch vụ khách hàng sau khi ký kết giao dịch.
- Thương hiệu
Thương hiệu của công ty không chỉ là một biểu tượng, mà còn là một tài sản vô hình quan trọng. Bên mua lại thường chọn lựa công ty có thương hiệu nổi tiếng, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí xây dựng thương hiệu từ đầu. Tuy nhiên, định giá thương hiệu cần được thực hiện một cách cẩn thận và phù hợp với ngân sách của bên mua để đảm bảo giá trị và tính hợp lý của giao dịch.
- Pháp lý và thuế
Quá trình mua bán công ty liên quan đến nhiều vấn đề pháp lý và thuế. Các quy định pháp luật liên quan đến quá trình mua bán công ty tại Việt Nam được quy định rải rác tại nhiều văn bản pháp luật như Luật Doanh nghiệp, Luật Cạnh tranh, Luật Đầu tư, Bộ luật Lao động và các văn bản quy phạm pháp luật khác. Các công ty cần hiểu rõ về các hợp đồng mua bán, quy định về quyền sở hữu, và các chi phí liên quan. Ngoài ra, kiểm tra và đánh giá các vấn đề thuế liên quan đến quá trình này để tránh các vấn đề không mong muốn trong tương lai.
- Chuẩn bị các tài liệu liên quan
Quá trình mua bán yêu cầu sự chuẩn bị kỹ lưỡng về tài liệu. Bên mua/bán cần đảm bảo rằng tất cả các hợp đồng, bảo hiểm, và các thông tin quan trọng khác đều được kiểm tra và làm rõ trước khi tiến hành. Điều này giúp tránh những rủi ro pháp lý và đảm bảo rằng cả hai bên đều đang hoạt động dưới cùng một tầm nhìn.
- Quyết định chiến lược tài chính
Một trong những điều quan trọng nhất trong quá trình mua bán công ty là quyết định về chiến lược tài chính. Bên mua/bán cần xác định rõ nguồn vốn cho quá trình mua bán và cân nhắc giữa việc sử dụng vốn tự có, vay mượn, hay một kết hợp của cả hai.
- Đối thủ mua/bán
Trong quá trình mua/bán, sự cạnh tranh có thể mang lại lợi ích lớn. Nếu là bên bán, việc có nhiều người mua quan tâm có thể tăng giá trị của công ty, quan trọng là xem xét một cách chiến lược về việc chấp nhận lời chào mua. Đừng vội vã quyết định chỉ dựa trên lời đề xuất đầu tiên mà hãy đảm bảo đã xem xét nhiều giải pháp khác nhau. Điều này giúp bên bán hiểu rõ giá trị thực sự của công ty và tối ưu hóa lợi ích từ quá trình mua bán.
Đối với bên mua, sự cạnh tranh có thể tạo ra áp lực, đưa ra cơ hội để đàm phán giá hoặc các điều khoản thuận lợi hơn. Điều quan trọng là không nên quá chắc chắn với một lời chào mua đầu tiên mà chưa xem xét cơ hội từ các đối tác khác.
- Các điều kiện thị trường
Các điều kiện thị trường đóng vai trò quan trọng và không thể phủ nhận trong quá trình thực hiện mua bán doanh nghiệp. Những yếu tố khách quan như xu hướng thị trường, chính sách chính phủ, thông tin dự báo kinh tế, và biến động chính trị, chắc chắn sẽ có ảnh hưởng lớn đến thành công của giao dịch.
- Xác định và hiểu rõ xu hướng trên thị trường là quan trọng để tối ưu hóa lợi ích từ mua bán công ty. Đôi khi, sự thay đổi trong nhu cầu của khách hàng hoặc xu hướng ngành nghề có thể tạo ra cơ hội lớn hoặc rủi ro tiềm ẩn. Bằng cách theo dõi và đánh giá đúng đắn, bên mua/bán có thể thích ứng và tận dụng điều kiện thị trường hiện tại.
- Chính sách của chính phủ có thể thay đổi đột ngột và tạo ra tác động lớn đối với chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp sau quá trình mua bán công ty. Việc đánh giá và dự báo các biến động trong chính sách này giúp bên mua/bán chuẩn bị và thích ứng một cách linh hoạt.
- Việc tham khảo các thông tin dự báo kinh tế và chính trị là quan trọng để định hình chiến lược trong bối cảnh biến động. Những dự báo này có thể cung cấp thông tin về cơ hội tăng trưởng hoặc những thách thức có thể xảy ra trong tương lai gần, từ đó giúp bên mua/bán đưa ra những quyết định thông minh và hợp lý.
- Ngoài ra, sự đa dạng ý kiến từ các chuyên gia bên ngoài là nguồn thông tin quý báu. Tham khảo ý kiến của những người có kinh nghiệm và hiểu biết sâu sắc về thị trường giúp bên mua/bán có cái nhìn chiến lược và toàn diện hơn về điều kiện thị trường, từ đó hỗ trợ quá trình đưa ra quyết định mua bán một cách thuận lợi.
- Quản lý thời gian
Thỏa thuận mua bán công ty hiếm khi diễn ra thuận lợi và nhanh chóng như dự đoán. Thực tế, quá trình này thường mất nhiều thời gian hơn so với kỳ vọng. Tuy nhiên, việc có kế hoạch chặt chẽ và đặt ra một lịch trình rõ ràng cùng với việc đặt mốc hoàn thành giao dịch mục tiêu có thể giúp đẩy nhanh các quy trình và giảm thiểu tình trạng trì hoãn không mong muốn.
Điều quan trọng là cả hai bên nên thống nhất và đồng thuận về lịch trình từ đầu. Nếu có thể, thông tin về timeline của bên mình cũng nên được chia sẻ với bên đối tác. Một lịch trình chung giúp tạo ra một kế hoạch thống nhất và giữ cho cả hai bên đồng thuận với các bước và thời hạn cụ thể.
Tuy lịch trình quan trọng, nhưng cũng quan trọng là linh hoạt khi cần thiết. Việc điều chỉnh lịch trình dựa trên những biến động không lường trước được trong quá trình mua bán công ty là quan trọng để đảm bảo rằng mục tiêu không bị ảnh hưởng quá mức.
Như vậy, trong quá trình mua bán công ty, việc đặt kế hoạch và thống nhất lịch trình không chỉ giúp tăng tốc quá trình mà còn duy trì sự đồng thuận giữa các bên. Tuy nhiên, việc linh hoạt cũng quan trọng để thích ứng với những biến động và đảm bảo sự thành công của giao dịch. Sự kết hợp giữa hiểu biết thị trường và kế hoạch chặt chẽ là chìa khóa để đạt được một thỏa thuận mua bán công ty thành công.
Quá trình mua bán công ty không chỉ đơn giản là một giao dịch kinh doanh, mà còn là một quá trình phức tạp đòi hỏi sự chuẩn bị và kiến thức sâu sắc. Bằng cách nắm vững những điều cần biết trước khi bắt đầu, doanh nghiệp có thể tối ưu hóa cơ hội thành công và giảm thiểu rủi ro pháp lý. Hãy đảm bảo rằng doanh nghiệp luôn tìm kiếm sự tư vấn chuyên nghiệp để hỗ trợ trong quá trình này, đặc biệt là khi đối mặt với các vấn đề pháp lý và thuế phức tạp.
Trên đây là nội dung khái quát liên quan đến Những Điều Cần Biết Trước Khi Bắt đầu Quá Trình Mua Bán Công Tymà Phước và Các Cộng Sự chia sẻ đến bạn đọc. Nếu Quý khách hàng gặp bất kỳ khó khăn nào liên quan đến lĩnh vực pháp lý, vui lòng liên hệ chúng tôi. Phước và Các Cộng Sự là một công ty luật được thành lập tại Việt Nam và hiện có gần 100 thành viên đang làm việc tại ba văn phòng Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội và Đà Nẵng. Phước và Các Cộng Sự cũng được đánh giá là một trong những công ty luật có đội ngũ nhân viên chuyên sâu trong lĩnh vực pháp lý hàng đầu tại Việt Nam mà có các lĩnh vực hành nghề được đánh giá đứng đầu trên thị trường pháp lý như Lao động và Việc làm, Thuế,Mua bán và Sáp nhập, Tranh tụng. Chúng tôi tự tin là một trong những Công ty Luật cung cấp dịch vụ pháp lý tốt nhất đến Quý khách hàng.
